‘Je hoeft niet bang te zijn’
Ho, stop: juist wel!
‘Je hoeft niet bang te zijn’.
Hulpverleners doen het. Coaches doen het. Je ouders zeiden het misschien. Je partner. En wie weet zeg je dit zelf tegen je kinderen of vrienden.
Je fluistert deze mooie, goedbedoelde zin in iemands oor om de ander gerust te stellen en moed in te spreken.
Want soms is er angst, voor ziekte, dood, verderf, verlies van inkomen, bestaanszekerheid, gedoe. Of angst om grote stappen te zetten. Die ene sprong te wagen. Veranderingen door te voeren.
‘Je hoeft niet bang te zijn.’
Toch even een vraag:
Waarom zeg je dit eigenlijk tegen iemand? Is het echt waar? Hoeft die ander echt niet bang te zijn?
Want met deze zin is iets aan de hand. Met angst is iets aan de hand. En omdat dit thema behoorlijk actueel is, laat ik je graag nadenken. Komt ‘ie.
Ga maar eens voor jezelf na:
Vanuit welke intentie zeg je dit? Wie wil je eigenlijk geruststellen? Gaat dat om de ander of jouzelf? Kun jij omgaan met de angst of paniek van een ander als die opduikt? Of confronteert de angst van een ander jou ergens mee dat jij maar moeilijk vindt. Triggert het een eigen angst?
En voor de duidelijkheid: dat kan allemaal gebeuren, niks mis mee. Maar kijk dan goed naar je eigen onrust voor je zegt dat een ander niet bang hoeft te zijn.
Maar waarom ik vooral vind dat deze zin schuurt is dit: het lijkt er nl. op dat bang zijn of angst hebben niet meer mag. Alsof er een soort van taboe op zit. We zien het overal. Want je wilt moedig zijn, lef hebben, stoer zijn.
Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan. Applaus!
Feel the fear and do it anyway. Hoera!
Natuurlijk: lef, durf en moed worden heel erg gewaardeerd. Wees zichtbaar! Neem de stap! Kies voor je droom! Prachtig. Op elke website kun je deze zinnen wel vinden. Soms gevolgd door het woordje ‘moeiteloos’, terwijl jij bij het lezen van al die aansporingen al klotsende oksels krijgt.
Tja, dan moet er wel iets mis met je zijn… Lekker dan, de loser… dat ben jij.
Want welke boodschap geef je eigenlijk af als je zegt dat de ander niet bang hoeft te zijn?
Angst vinden we nu eenmaal geen fijne emotie. Je wilt niet dat ‘ie er is. Ik word in ieder geval nooit wakker met de gedachte: ‘yes, vandaag weer een bange dag’.
Soms doe je dus ook net alsof ‘ie er niet is. Bang als je bent om in je eigen angst te verdrinken. Hup, wegstoppen dan maar. Maar ja: op sommige websites lees je ook dat je voorbij je angst kunt komen en angst kunt ‘overwinnen’, als iets dat je blijkbaar achter je kunt laten.
Alsof je Alexander de Grote zelf bent. Zo. Ook weer verslagen, weggewerkt en opgelost. Biertje?
Eeh… overwinnen? Als in wegtoveren met het magische anti-angst-drankje? Waarmee je immuun wordt voor elke spannende stap en elke enge situatie?
Stel je dit even voor.
Bedenk eens waar je op dit moment bang voor bent en je vertelt dit aan iemand en die zegt ‘je hoeft niet bang te zijn’. Hoe is dat?
Maar stel dat iemand zegt: ‘Volkomen logisch dat je daar bang voor bent. Ik snap je. Heel normaal’. Hoe is dat?
Proef je het verschil?
In het eerste geval kun je in de war raken. Hoezo hoef je niet bang te zijn? Je bént het namelijk wel.
Angst neem je niet weg. Angst is logisch. Angst is normaal.
Maar hij zit nogal in de verdomhoek. Nee, je moet niet zo bang zijn! Leer je dat je kinderen, dan denken ze dat ze voortaan stoer door het leven moeten stappen en angst niet mogen voelen terwijl het een logische (en soms ook heel bruikbare) emotie is.
Moet je dan maar mensen angst aanpraten? Welnee, natuurlijk niet! Integendeel. Maar laten we allereerst eens beginnen met angst te normaliseren. Er gewoon te laten zijn. Niet meteen willen fixen. Niet overwinnen. Gewoon, even je er bewust van zijn dat angst normaal en logisch is.
Want dat is het. Angst is een logische reactie op iets dat heel spannend is vanuit de beleving van de persoon die bang is.
Wat als je daar nou eens begint?
Het kan nl. gaan om iets dat jou in jouw beleving ondermijnt of bedreigt. Nogal wiedes dat je dat spannend vindt en dat dat leidt tot angst. Want er staat altijd iets op het spel als je iets wilt veranderen. Iets dat je leven, werk of identiteit of situatie beïnvloedt is per definitie spannend. Bang zijn is inclusief.
Dat is de waarheid. Angst zal er altijd zijn.
Er zijn risico’s in het leven en dat brengt angst met zich mee. Net doen alsof dat er niet is, is knap naïef en een ontkenning van jewelste. Wat de ‘moeiteloze coaches’ die jou helpen je angst te overwinnen je ook willen doen geloven.
Het is alsof je iemand hoort krijsen op straat en net doet alsof het niet is. En gewoon doorloopt, in de hoop dat het vanzelf ophoudt.
Start met wat er is. Angst vraagt nl. om aandacht.
Dus zullen we voortaan: niet meer fixen maar gewoon eens vrienden worden met angst?
Met altijd dit in het achterhoofd:
Angst hoeft niet de eindconclusie te trekken.
Angst vraagt simpelweg om aandacht. Ze wil gehoord worden want ze wil je beschermen. Mooi. Dan kun je er maar beter vrienden mee worden. Want wat je bevecht wordt sterker en neemt de show over. En er is er maar eentje die de show mag runnen en aan de knoppen mag zitten.
En dat is niet je angst, maar jij.
Dus zie ‘m als zo’n oude vriend die af en toe op je deur klopt. Laat hem gewoon binnen. Wees geen Alexander de Grote door hem te lijf te gaan. Vraag of ‘ie wat wil drinken. En ga in gesprek. Ja, echt!
En dit is geen vage-coach-bullshit-zweefpraat.
Probeer het maar eens uit.
Geef ruimte aan je angst. Duw hem niet weg, geef hem geen pak slaag maar bevraag hem: wat kom je doen? Hoe lang ben je er al, waar kom je eigenlijk vandaan? Wie heeft jou aangestoken? Wat wakkert jou aan? Hoe zie je eruit? Wat wil je van me? Bedank ‘m dat ‘ie er is maar maak helder dat jij nu toch echt iets anders wilt en dat jij de eindconclusie trekt.
Fix ‘m niet maar neem ‘m op in je vriendenkring en zet ‘m op een stoel naast moed, lef en durf.
Geloof me, daar komen hele interessante gesprekken uit met een minstens zo interessante vrienden:
Veerkracht en levenslust.
Zin in meer frisse verhalen met nadenkvragen over verlangen, kiezen, durven, doen? Zodat jij krachtige keuzes maakt en leeft en werkt op jouw voorwaarden? Meld je aan en ontvang voortaan mijn blogs, podcasts en video’s. Door je aan te melden geef je toestemming je gegevens te verwerken zoals beschreven in het privacy statement.