Onduidelijk zijn is onvriendelijk
Over duidelijk zijn, fakkels en poederbrieven
Onduidelijk is onvriendelijk.
BAM.
Deze zin stond in het boek Durf te Leiden van Brené Brown. Onduidelijk is onvriendelijk. Aan duidelijkheid laat deze zin in ieder geval niets te wensen over.
Veel mensen vermijden duidelijkheid omdat ze zichzelf dan wijsmaken dat ze aardig zijn terwijl ze eigenlijk onaardig en oneerlijk zijn, schrijft Brené Brown als toelichting. Een pittige tekst.
Ik dacht erover na: hoe vaak ben ik onduidelijk? En dus onvriendelijk. Interessant om dat eens voor jezelf na te gaan.
Vaag zijn is onduidelijk. Dus vage teksten, antwoorden of vragen zijn onvriendelijk.
Je zegt bijvoorbeeld: ‘Ik weet het niet.’ Terwijl je het eigenlijk wél weet maar niet durft te zeggen. Dus je blijft vaag, draait erom heen, laat je echte antwoord in het midden. Voor wie doe je dat? Wie wil je sparen? En waarom vermijd je eigenlijk het echte gesprek?
Juist. Je doet dit voor jezelf. En tegelijkertijd vertrouw je ook de ander niet, want je denkt dat die ander niet met jouw boodschap kan omgaan. Sommige mensen denken dat de ander meteen de fakkels ontsteekt als jij nee zegt. Of dat een afwijzing een bom is die een relatie, verbinding of vriendschap doet ontploffen. En dat is het punt waarop jij jezelf dus niet vertrouwt: ergens ben je bang dat je niet kunt dealen met de gevolgen van je keuze.
In feite is duidelijkheid dus ook een teken van vertrouwen. Maar die ander heeft altijd een eigen keuze in hoe om te gaan met jouw boodschap. Toch denk je door jouw onduidelijkheid die ander te redden of zachtjes op te vangen met jouw halfhartige onduidelijke vaagtaal. Want:
‘Ze kan het niet aan als ik dit zeg.’
‘Ze zal het niet pikken.’
‘Ze zal heel boos worden.’
‘Ze vindt me niet meer aardig.’
Ik zeg je: ja, dat kan allemaal gebeuren.
Misschien wordt iemand wel heel boos. Bozer dan je ooit had kunnen bedenken.
En dan?
Elke storm raast over. En ja, sommige stormen razen nog wat door. Maar dan is de vraag: wie kiest er in dat geval voor om boos te blijven? En wie kiest ervoor om vaag en onduidelijk te blijven en tegen welke prijs? Laat de keuze van de ander bij de ander en richt je op je eigen keuzes. En vaak gebeurt er he-le-maal niets als jij gewoon duidelijk bent en het echte gesprek voert. Er volgt nog geen rimpeling in het water waar jij een orkaan verwachtte. Het zit allemaal in je eigen hoofd.
Hoe vaak schipper je niet en grossier je in onduidelijkheid?
Je zegt bijvoorbeeld dat je geen tijd hebt en hangt een heel verhaal op, terwijl je het liefst nee wil zeggen. Je kleedt je antwoorden in met veel woorden en omwegzinnen waarin het woord ‘misschien’ regelmatig voorkomt.
Je doet halfhartige toezeggingen of zwijgt en geeft geen antwoord. Wat overblijft is mist. De ander tast in het duister: wat wil je nou?
Ik weet het: je doet het omdat je een ander niet wil teleurstellen.
Maar één ding is zeker.
Er is altijd wel iemand teleurgesteld.
De vraag is wie.
Zeggen dat je geen tijd hebt is nog de best geaccepteerde mist die je kunt ophangen. Wie gebruikt deze zin niet? Het klinkt OK. Duidelijk. Maar is het dat ook?
Toen ik een paar jaar geleden meer zichtbaar werd kreeg ik veel koffiedrinkverzoeken. Van mensen die ik niet kende maar ook van mensen die ik lang niet had gezien. De vraag was: zullen we eens koffie drinken of weer eens wat afspreken? Ik wist meteen of ik dat wilde of niet. Meestal wilde ik dat niet. Want waarom nu afspreken als er al die andere jaren die behoefte niet was? Daarbij hecht ik aan veel tijd en ruimte voor mijzelf. Ik heb geen behoefte aan heel veel afspraken.
Dus zei ik meestal: nee, nu even niet, ik heb geen tijd. Soms in de hoop dat de vraag over zou waaien. Maar de tegenvraag was vaak: zeg maar wanneer je dan wel kunt. Hhm, dacht ik, dat moet ik toch echt anders aanpakken.
De zin van Brené Brown herinnerde me weer aan dat besluit van toen.
Zeggen dat ik geen tijd had, voelde niet OK, want het was niet waar. Want waar je je tijd aan besteedt, is een keuze. Maar ik deed net alsof ik een slachtoffer was van De Tijd. Soms was ik opgelucht dat ik kon zeggen: dan kan ik niet, want ik ben op reis. Sommige ouders gebruiken regelmatig hun kinderen als excuus. Want ja, kinderen, druk, druk, druk, dus geen tijd he? Dan kun je er nog wat geaccepteerd omheen fietsen. We begeven ons allemaal wel eens op de glijdende schaal van ontrouw.
Maar die onduidelijke ik-heb-geen-tijd-vaagtaal van mijzelf werd ik een beetje beu. Het punt is: je wéét wat je belangrijk vindt en wat je wilt. Maar je hoofd onderhandelt heel wat af: die ander is toch aardig? Is toch best leuk, zo’n afspraak? Je hebt ruimte in de agenda, dus… Ja dus?
Het gaat om de vraag wat jij belangrijk vindt.
Dus vanaf dat moment zei ik: nee, dank je wel. Ik doe dit niet. Koffie drinken doe ik alleen met familie en vrienden. Of: leuk dat je me uitnodigt, maar nee, dank je wel. Of iets in die variant.
Ik moest wel even slikken om dit antwoord te geven.
Zwart op wit stond het er zo…. hard.
Zo…. onvriendelijk.
Zo…. duidelijk.
Onduidelijk is onvriendelijk.
Duidelijk is vriendelijk.
Heb ik mensen teleurgesteld? Ongetwijfeld.
Vond ik het lastig? Even. Maar toen ik geen fakkels zag of poederbrieven kreeg, bleek het allemaal best mee te vallen. En los daarvan, ik was trouw aan wat ik belangrijk vond. Helder, eerlijk en duidelijk bevalt me veel beter.
Dit is waar het om draait bij keuzes maken.
Eerlijk zijn naar jezelf én de ander. Want die ander verdient een eerlijk antwoord. Wees eerlijk en helder over wat jij belangrijk vindt. Van binnen naar buiten. Ook bij keuzes die je soms lastig vindt. Duidelijk zijn is vriendelijk, fair en transparant.
Het gaat altijd om hoe je naar jezelf kijkt en naar die ander en de aannames die je doet over de gevolgen van jouw keuzes.
Wat een ruis in je hoofd.
Met de juiste intentie is duidelijk zijn het vriendelijkste waar je vandaag voor kunt kiezen.
Wees vriendelijk. Fair. Transparant.
Wees duidelijk.
Zin in meer frisse verhalen met prikkelende nadenkvragen over verlangen, kiezen, durven, doen? Zodat jij leeft en werkt op jouw voorwaarden? Meld je aan en ontvang voortaan mijn blogs, podcasts en video’s. Door je aan te melden geef je toestemming je gegevens te verwerken zoals beschreven in het privacy statement.
Het is er weer eentje om te smullen. Ik ben van de duidelijkheid en ja, dat vind niet iedereen fijn. Zoals ik zelf altijd zeg ‘ik ben altijd eerlijk en daarmee niet altijd aardig’. Zo schreef iemand me laatst een mail dat hij me ging mailen. Dat is al een bijzondere 🙂 En daarin een voorstel dat hij met me wilde ruilen voor de GDPR kennis die hij heeft. Dus mailde ik hem terug dat hij die mail niet hoefde te typen omdat ik niet aan ruilen doe. Voor mij was dat echt vriendelijk bedoeld. Scheelde die man een aantal uren zweten op schrijven van een mail waarvan ik nu al wist dat ik er niets mee zou doen. Dat vind ik zonde van iemands tijd. Hij noemde mij bot. Ik had respect voor zijn tijd. Ik ben graag duidelijk….
Apart hoe mensen verschillend kunnen kijken. Dus ook naar het thema ‘tijd’. Je was duidelijk zodat hij zijn kostbare tijd aan iets anders kon besteden. Duidelijkheid wordt je niet altijd in dank afgenomen. Jouw ‘ik ben altijd eerlijk en daarmee niet altijd aardig.’ mag je wat mij betreft veranderen in: ik ben altijd eerlijk en daarmee duidelijk en vriendelijk want dan weet je precies wat je aan me hebt. Dank je wel voor je reactie! Enne… blijf alsjeblieft duidelijk 🙂
Mooie blog Nicole, en ik ben het met je eens.
Eerlijk duurt het langst. En eerlijk hoeft niet bot te zijn.
Ik zeg zelf redelijk makkelijk wat ik vind of wil, maar als ik dit lees realiseerde me dat intocht nog wat valkuilen heb. Goed om weer even over na te denken. Zo ga ik er nog wel eens omheen als het mij veel energie kost om te zeggen wat ik vind of wil. Bij sommige mensen wéét je dat er dan discussie ontstaat. Dan vind ik het lastig.
En ik vraag me af of er nog verschil zit tussen het zeggen als je iets wordt gevraagd of aangeboden. Of iets zeggen op eigen initiatief. Zegt het boek daar nog iets over?
Dank je wel voor je reactie, Margot en herkenbaar. Het boek maakt geen expliciet onderscheid. Zo is het belangrijk ook vanuit jezelf helder te zijn, bijvoorbeeld bij het aangaan van een samenwerking en dan je verwachtingen duidelijk te maken in plaats van dat je er maar van uit gaat dat de ander wel weet wat je bedoelt. Ik denk dat we daar ook nog wel eens de mist ingaan: teveel je baseren op aannames in plaats van op eigen initiatief duidelijk te zijn.