Onduidelijk zijn is onvriendelijk

Onduidelijk is onvriendelijk.

BAM.

Deze zin stond in het boek Durf te Leiden van Brené Brown. Onduidelijk is onvriendelijk. Aan duidelijkheid laat deze zin in ieder geval niets te wensen over.

Veel mensen vermijden duidelijkheid omdat ze zichzelf dan wijsmaken dat ze aardig zijn terwijl ze eigenlijk onaardig en oneerlijk zijn, schrijft Brené Brown als toelichting. Een pittige tekst.

Ik dacht erover na: hoe vaak ben ik onduidelijk? En dus onvriendelijk. Interessant om dat eens voor jezelf na te gaan. 

Vaag zijn is onduidelijk. Dus vage teksten, antwoorden of vragen zijn onvriendelijk.

Je zegt bijvoorbeeld: ‘Ik weet het niet.’ Terwijl je het eigenlijk wél weet maar niet durft te zeggen. Dus je blijft vaag, draait erom heen, laat je echte antwoord in het midden. Voor wie doe je dat? Wie wil je sparen? En waarom vermijd je eigenlijk het echte gesprek?

Juist. Je doet dit voor jezelf. En tegelijkertijd vertrouw je ook de ander niet, want je denkt dat die ander niet met jouw boodschap kan omgaan. Sommige mensen denken dat de ander meteen de fakkels ontsteekt als jij nee zegt. Of dat een afwijzing een bom is die een relatie, verbinding of vriendschap doet ontploffen. En dat is het punt waarop jij jezelf dus niet vertrouwt: ergens ben je bang dat je niet kunt dealen met de gevolgen van je keuze. 

In feite is duidelijkheid dus ook een teken van vertrouwen. Maar die ander heeft altijd een eigen keuze in hoe om te gaan met jouw boodschap. Toch denk je door jouw onduidelijkheid die ander te redden of zachtjes op te vangen met jouw halfhartige onduidelijke vaagtaal. Want: 

‘Ze kan het niet aan als ik dit zeg.’

‘Ze zal het niet pikken.’

‘Ze zal heel boos worden.’

‘Ze vindt me niet meer aardig.’

Ik zeg je: ja, dat kan allemaal gebeuren.

Misschien wordt iemand wel heel boos. Bozer dan je ooit had kunnen bedenken. 

En dan?

Elke storm raast over. En ja, sommige stormen razen nog wat door. Maar dan is de vraag: wie kiest er in dat geval voor om boos te blijven? En wie kiest ervoor om vaag en onduidelijk te blijven en tegen welke prijs? Laat de keuze van de ander bij de ander en richt je op je eigen keuzes. En vaak gebeurt er he-le-maal niets als jij gewoon duidelijk bent en het echte gesprek voert. Er volgt nog geen rimpeling in het water waar jij een orkaan verwachtte. Het zit allemaal in je eigen hoofd. 

Hoe vaak schipper je niet en grossier je in onduidelijkheid?

Je zegt bijvoorbeeld dat je geen tijd hebt en hangt een heel verhaal op, terwijl je het liefst nee wil zeggen. Je kleedt je antwoorden in met veel woorden en omwegzinnen waarin het woord ‘misschien’ regelmatig voorkomt.

Je doet halfhartige toezeggingen of zwijgt en geeft geen antwoord. Wat overblijft is mist. De ander tast in het duister: wat wil je nou?

Ik weet het: je doet het omdat je een ander niet wil teleurstellen.

Maar één ding is zeker.

Er is altijd wel iemand teleurgesteld.

De vraag is wie.

Zeggen dat je geen tijd hebt is nog de best geaccepteerde mist die je kunt ophangen. Wie gebruikt deze zin niet? Het klinkt OK. Duidelijk. Maar is het dat ook?

Toen ik een paar jaar geleden meer zichtbaar werd kreeg ik veel koffiedrinkverzoeken. Van mensen die ik niet kende maar ook van mensen die ik lang niet had gezien. De vraag was: zullen we eens koffie drinken of weer eens wat afspreken? Ik wist meteen of ik dat wilde of niet. Meestal wilde ik dat niet. Want waarom nu afspreken als er al die andere jaren die behoefte niet was? Daarbij hecht ik aan veel tijd en ruimte voor mijzelf. Ik heb geen behoefte aan heel veel afspraken. 

Dus zei ik meestal: nee, nu even niet, ik heb geen tijd. Soms in de hoop dat de vraag over zou waaien. Maar de tegenvraag was vaak: zeg maar wanneer je dan wel kunt. Hhm, dacht ik, dat moet ik toch echt anders aanpakken. 

De zin van Brené Brown herinnerde me weer aan dat besluit van toen.

Zeggen dat ik geen tijd had, voelde niet OK, want het was niet waar. Want waar je je tijd aan besteedt, is een keuze. Maar ik deed net alsof ik een slachtoffer was van De Tijd. Soms was ik opgelucht dat ik kon zeggen: dan kan ik niet, want ik ben op reis. Sommige ouders gebruiken regelmatig hun kinderen als excuus. Want ja, kinderen, druk, druk, druk, dus geen tijd he? Dan kun je er nog wat geaccepteerd omheen fietsen. We begeven ons allemaal wel eens op de glijdende schaal van ontrouw.

Maar die onduidelijke ik-heb-geen-tijd-vaagtaal van mijzelf werd ik een beetje beu. Het punt is: je wéét wat je belangrijk vindt en wat je wilt. Maar je hoofd onderhandelt heel wat af: die ander is toch aardig? Is toch best leuk, zo’n afspraak? Je hebt ruimte in de agenda, dus… Ja dus? 

Het gaat om de vraag wat jij belangrijk vindt.

Dus vanaf dat moment zei ik: nee, dank je wel. Ik doe dit niet. Koffie drinken doe ik alleen met familie en vrienden. Of: leuk dat je me uitnodigt, maar nee, dank je wel. Of iets in die variant.

Ik moest wel even slikken om dit antwoord te geven.

Zwart op wit stond het er zo…. hard.

Zo…. onvriendelijk.

Zo…. duidelijk.

Onduidelijk is onvriendelijk. 

Duidelijk is vriendelijk.

Heb ik mensen teleurgesteld? Ongetwijfeld.

Vond ik het lastig? Even. Maar toen ik geen fakkels zag of poederbrieven kreeg, bleek het allemaal best mee te vallen. En los daarvan, ik was trouw aan wat ik belangrijk vond. Helder, eerlijk en duidelijk bevalt me veel beter.

Dit is waar het om draait bij keuzes maken.

Eerlijk zijn naar jezelf én de ander. Want die ander verdient een eerlijk antwoord. Wees eerlijk en helder over wat jij belangrijk vindt. Van binnen naar buiten. Ook bij keuzes die je soms lastig vindt. Duidelijk zijn is vriendelijk, fair en transparant. 

Het gaat altijd om hoe je naar jezelf kijkt en naar die ander en de aannames die je doet over de gevolgen van jouw keuzes.

Wat een ruis in je hoofd. 

Met de juiste intentie is duidelijk zijn het vriendelijkste waar je vandaag voor kunt kiezen.

Wees vriendelijk. Fair. Transparant.

Wees duidelijk.

Zin in meer frisse verhalen met prikkelende nadenkvragen over verlangen, kiezen, durven, doen? Zodat jij leeft en werkt op jouw voorwaarden? Meld je aan en ontvang voortaan mijn blogs, podcasts en video’s. Door je aan te melden geef je toestemming je gegevens te verwerken zoals beschreven in het privacy statement.

dit veld niet invullen s.v.p.

Ja, kom maar door