Waarom je die shitsandwich toch echt moet opeten
Misschien herken je dit: je ouders zetten toen je klein was spruitjes op tafel. En jij moest ze opeten en dat terwijl je ze niet lustte. Met grote tegenzin kauwde je ze weg, soms bedekt onder een grote laag appelmoes. Je was altijd weer blij wanneer het bord leeg was.
Als je nu zelf kinderen hebt, schotel je ze misschien wel glutenvrije-bio-volkoren-bulgurpasta voor die ze niet lusten. Welnee, ze hebben liever pannenkoeken, pizza of poffertjes.
Toch denk ik dat jouw ouders het bij het rechte eind hadden met hun spruitjes. Ze lieten je ervaren hoe het was om even door de zure appel heen te bijten. Net zoals jij je kinderen leert dat het niet elke dag pannenkoekendag is.
Want zo gaat het in het echte leven ook.
Je wilt graag dat alles lukt. Dat je relaties goed lopen, je bedrijf altijd een stijgende lijn kent en dat wat jij bedenkt altijd een succes is.
Maar helaas, soms ligt er ineens een shitsandwich op je bord.
Een project dat mislukte. Een actie die niet liep zoals jij dat wilde. Een project of klant had niet het succes dat jij ervan verwachtte.
Wat is dan je meest gebruikelijke reactie?
Inderdaad, je duwt ’t bord weg, net als die spruitjes van toen en rent het liefst van tafel. Je wilt liever niet zien dat er iets niet goed is gegaan waar jij een aandeel in had. Dus die shitsandwich ga jij echt niet opeten. Ja, je ziet ‘m wel, maar je wilt hem het liefst laten staan of weggooien, want hoe je het ook wendt of keert: smaken doet ‘ie niet.
Ja, je probeert er misschien nog wel wat van te maken. Hier en daar een toefje mayonaise of een blaadje sla, dan lijkt het nog wat. Want ja, mensen vragen je straks: hoe is het met … gegaan? En dan wil je toch graag nog een acceptabel antwoord geven dat beter klinkt dan: faliekant mislukt of: ik heb het niet goed aangepakt. Dus bedenk je alvast een opgepimpt antwoord: de markt is er nog niet klaar voor, he. De klanten zien de waarde nog niet.
Ja, je bent goed in het jezelf voor de gek houden. Maar diep van binnen weet je het: dit gaat ‘m niet worden: het werkt niet (meer).
Dit precies is het verschijnsel van de shitsandwich. Je laat ‘m staan of gooit ‘m weg en praat er niet meer over. Je zwijgt en je schaamt je. Want iets is niet gelukt en jij had er een aandeel in.
Toch raad ik je aan die shitsandwich wél op te eten. Helemaal. En heel bewust. Hap voor hap.
Wat ik bedoel?
Je zult echt eerst dat wat níet goed ging, ronduit mislukte of niet helemaal was wat jij ervan verwachtte, goed moeten bekijken. En dan heb ik het niet alleen over de lessen die je trekt, die komen later wel.
Eerst de feiten, dan je beleving en dan je lessen. Beter bekend als het toepassen van de learning history.
Die naam is wat misleidend omdat ‘ie je misschien meteen naar die lessen leidt, maar kijk eerst enkel en alleen naar de feiten en gebeurtenissen. Wat gebeurde er echt? Wat deed jij waardoor het project niet goed liep? Welke acties ondernam je of liet je juist achterwege waardoor jouw idee mislukte of niet liep?
Wat was jouw aandeel hierin? Durf je dat onder ogen te zien?
Dàt, dat is de shitsandwich. Want het vraagt van je dat je bloedeerlijk kijkt naar wat jij deed of niet deed.
Onze samenleving zit vol rituelen in afscheid nemen. Denk aan begrafenissen, avondwakes, eindexamenfeesten. Allemaal bedoeld om stil te staan bij een einde van een belangrijke levensfase. Pas daarna kun je verder en breekt er een nieuwe periode aan.
Waarom zouden we dat ook niet doen bij mislukte zaken?
Eer die shitsandwich. Benoem de feiten. Benoem hoe je die feiten beleefd hebt en kijk dan naar de lessen. Ja, er zit lessen in. Ja, er zit goud in. En ja, eet hem gewoon op. Ontken niet wat er echt gebeurde en hoe jij daarmee omging.
Neem afscheid van de gedachte dat het anders had moeten lopen. Schrijf op hoe je het had gehoopt en schrijf op hoe het echt is gegaan.
Kijk ernaar. Wees bloedeerlijk. Neem afscheid. Hap-slik-weg. En klaar.
Ik geef toe dat ik ook die sandwich maar moeilijk verteer, maar soms is ‘ie er. Hoe jij omgaat met mislukte zaken tekent je veerkracht en je verantwoordelijkheidsgevoel. En het tekent ook de wijze waarop jij naar je eigen handelen kijkt. Hoe vaak hoor je niet: ik heb nergens spijt van. Of: mislukken bestaat niet.
Ja, duh. Ik snap deze uitspraken wel en toch kunnen juist deze overtuigingen je afleiden en misleiden. Je ontslaat jezelf daarmee namelijk van de verantwoordelijkheid ook naar jouw aandeel te kijken. Want als je daar niet naar kijkt en induikt, gedraag je je als de eerste beste politicus die zijn niet nagekomen beloftes oppimpt en zo verdraait dat ‘ie zichzelf kwijtscheldt van iets dat niet gelukt is.
Dus: serveer jezelf vandaag nog zo’n shitsandwich. Zo eentje waarvan je weet: ik had er een aandeel in en het was niet OK. Check ‘m op de feiten. Pak de verantwoordelijkheid voor de keuzes die je beter niet had moeten maken (en ja die je volgende keer wellicht anders aanpakt). En eet ‘m op.
Nog één ding.
Kies iets waarvan je nu nog rode oren krijgt. Iets dat je echt hebt verknald. Doe jezelf een plezier, want dan haal je er het meeste uit. Pak iets waarvan je het zelfs nu nog lastig vindt om er naar te kijken. Dat zijn de echte sandwiches waar je iets van leert. Mag je daarna weer een pannenkoek, pizza of poffertjes eten.
Foto: geen shitsandwich maar morcilla: Spaanse bloedworst (brrr…)
Zin in meer frisse verhalen met prikkelende nadenkvragen over verlangen, kiezen, durven, doen? Zodat jij leeft en werkt op jouw voorwaarden? Meld je aan en ontvang voortaan mijn blogs, podcasts en video’s. Door je aan te melden geef je toestemming je gegevens te verwerken zoals beschreven in het privacy statement.