13 inzichten na 13 jaar ondernemen

Daar ging ik.

Het hele land door.

Eerst nog in de trein, op weg naar klanten in grote glossy kantoren. Gekleed in een of ander saai, grijs pak. Idioot overdreven voorbereid op de gesprekken die ik zou voeren.

Het voelde megastoer en het was het begin van een avontuur waarvan ik geen idee had hoe ’t zou uitpakken.

Dit is nu 13 jaar geleden. Op 5 januari 2006 om precies te zijn schreef ik me in bij de kamer van koophandel. Ik was nog even ambtenaar in loondienst, want ja, ik wilde wel eerst even weten of de kust wel veilig was: kon ik het echt wel, dat ondernemen?

Toen er genoeg klanten waren die JA zeiden, durfde ik de stap te zetten. Ik had een eigen bedrijf als organisatieadviseur om directies en leiders te begeleiden bij veranderingen. Daarnaast deed ik trainersopdrachten in binnen- en buitenland.

Nu 13 jaar later is mijn bedrijf compleet veranderd: ik werk vrijwel alleen 1op1, m’n kleding is een stuk kleurrijker en ik doe nu wat precies bij me past. De strakke voorbereiding op de gesprekken is gebleven. Het plezier ook.

13 is natuurlijk een schitterend getal om de balans op te maken. Daarom zette ik 13 inzichten geschreven in de vorm van tips en lessen voor je op een rijtje. Want misschien startte jij ook wel aan het begin van een of ander jaar met je bedrijf. Of misschien heb je zelfs dit jaar de stap gezet. Gefeliciteerd!

Omdat ik regelmatig vragen krijg van (startende) ondernemers of met collega-ondernemers spreek over: wat heb je nou eigenlijk allemaal geleerd in de tijd dat je nu bezig bent, leken me 13 inzichten uit 13 jaar ondernemen een mooi idee om jou te laten nadenken over je eigen inzichten en lessen. Dit zijn de mijne.

1-Doe wat je het allerbeste kunt en allerleukste vindt. Wat jij het allerbeste kunt, daar zit je goud. In mijn beginperiode deed ik nog gewoon wat ik in loondienst deed. Maar gaandeweg veranderde ik mijn onderneming in een bedrijf waarin wat ik leuk vind EN het allerbeste kan centraal staan. Die Pippi-Langkous uitspraak ‘Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan’, daar heb ik niet zoveel mee. Voor mij is het eerder: ‘Ik heb het nog nooit gedaan dus ik ga ontdekken wat ik ervan vind’. Lees: vind ik het ook leuk? Doen wat ik goed kan én het allerleukste vind levert nl. niet alleen voor mij het beste resultaat op, maar ook voor mijn klanten. Soms zie ik ondernemers iets doen waarvan ik denk: is dat echt wat jij het allerbeste kunt? Of wil je graag iets of iemand zijn omdat je denkt denken dat dat goed ligt in de buitenwereld? Dat kan je even succes opleveren maar het is maar de vraag of dat ook op lange termijn werkt. Daarbij: dat wat je het allerleukste vindt, houd je ook het langste vol.

2-Deal met je eigen onzekerheid. Elke fase blijft spannend of je nu starter bent of al jaren bezig. Ook nu ik 13 jaar bezig ben, ervaar ik een volgende stap toch weer als spannend. Overigens niet verlammend spannend, maar elke fase brengt onzekerheid met zich mee: je hebt nooit de garantie dat iets zal lukken; je zult het moeten doen met je zelfvertrouwen. Je eigen inner critic zal zich voortdurend roeren. Laat ‘m z’n gang gaan, maar maak ‘m nooit de baas. Deal met die onzekerheid. Je krijgt ‘m erbij kado als je ondernemer bent. Zeker in rustiger tijden merk je dat. Voor mij werkt het ’t beste als ik de dingen op mijn manier en stap voor stap doe en me niet gek laat maken door al de quotes waarmee je om de oren geslagen wordt over wat ‘hoort’ en ‘moet’. Daar heb ik niks mee. Eenmaal iets in m’n hoofd, ga ik het uitvoeren ook, maar wél in mijn tempo en op mijn manier. Dus ik bedacht dat ik in Madrid wel een programma wilde geven. Lapland volgt over een paar weken. En als ik sommige nieuwe stappen toch niet durf te zetten, nou, dan maar niet.

3-Laat je niet afleiden. Niet door zinloze koffiedrinkafspraken, nutteloze netwerkclubjes, de overload aan gratis tips en adviezen en al helemaal niet door social media. Als je koffie wilt drinken met iemand, besef dan dat je een beroep doet op iemands kennis en tijd. Wees dus niet verontwaardigd als je een nee te horen krijgt. Wees helder over wat jij die ander te bieden hebt, ook al ben je een starter; je bent misschien een startende ondernemer maar hebt wel vakkennis in huis. Wees kritisch op de netwerkclubs die er zijn. Ik hou zelf helemaal niet van massale netwerkevents. In het begin ging ik er wel eens naar toe, maar daar stond ik dan ongelukkig te zijn met m’n kaartjes en kopje koffie. Ik ga liever naar een seminar waar ik iets inhoudelijks leer in een klein gezelschap. En je hoeft zeker niet alles te volgen, te zien of eraan mee te doen. Verbind je met jouw mensen en niet met de hele wereld, al helemaal niet op social media. Ja, weet exact voor wie je werkt en waarom. En laat de rest van je afglijden. Ik kies bewust m’n klanten uit: wie past wel en niet bij me. Yep, je mag het jezelf gemakkelijk maken. Van wie? Juist. Geef jezelf toestemming. Als ik iets heb geleerd is het wel dat, want hey, je bent eigen baas of niet.

4-Investeer in ieder geval in deze drie zaken: 1-Je ondernemerschap. Daarmee bedoel ik dat je zakelijk leert denken en handelen. Word en wees slim met geld. Snap wat je aan het doen bent in je bedrijf, ja, ook als je uitbesteedt. 2-Marketing. Durf zichtbaar te zijn, je hebt een winkel, dus laat die etalage zien, zonder gordijn graag, maar deel tegelijkertijd ook waarde. En alsjeblieft doe dit op je eigen manier. Dus volg niet klakkeloos allerlei ‘marketinggoeroes’ die zeggen hoe het moet. Probeer uit en kies wat bij je past. Vaak werkt dat het beste. 3-Je vak. Hoe vaak vergeten mensen dit? Wanneer volgde jij een studie op je vakgebied? Wanneer las je een boek over je vak of investeer je alleen in marketingseminars of een glimmende website? Jammer, je vak, je kennis en inhoud is de basis, je fundament, deel van daaruit je waarde en word gewoon ongelooflijk goed in je vak. Zelf investeer ik elk jaar in alledrie. Ja, dat is een hele investering in tijd en geld, maar het levert me tegelijkertijd ook veel op, al was het alleen al dat het leuk is om te leren. Inzicht: als ik opnieuw zou beginnen, zou ik meteen investeren in deze drie zaken en niet pas na een paar jaar.

5-Daaropvolgend: wees bereid te investeren ofwel te betalen voor waardevol advies. Vraag niet op social media om een fotograaf die eventjes jouw foto’s wil maken voor een fles wijn. No way. Als je serieus bent als ondernemer dan betaal je voor de professionele dienst van een ander. Andersom mag jij dat ook verwachten van je klanten: dat ze jou netjes betalen voor de waarde die jij levert en dat ze dat ook op tijd doen. Dus ja, doe dat zelf ook. Een paar keer trapte ik er in: ruilen, korting geven, uitstel van betaling. Twee keer heb ik een jaar moeten wachten op m’n geld. Ik doe die toezegging nooit meer, want ’t leverde altijd gedoe op en het bleken niet ‘mijn’ klanten te zijn. Het werkt gewoon niet voor mij en het was een belangrijke les.

6-Durf strakke keuzes te maken. Nee zeggen zie ik als een belangrijke vaardigheid. Gelukkig kon ik dat al wel goed; ik kan goed keuzes maken en ben een heldere neezegger ;). Stop met allerlei franje die er niet toe doet. Bv. je website elke dag opnieuw bekijken en dan drie woordjes veranderen. Dat is druk-druk-druk zijn zonder doel. Geef jezelf richting. Toon leiderschap. En maak keuzes die bij JOU passen, dat is hoe ik het doe. Als jij lekker werkt zonder planning en het werkt voor jou, houden zo. Als jij iemand bent die in excell je hele jaar in detail uitgelijnd wilt hebben en dat werkt voor jou; doen. Er is niet één recept of ‘one size fits only’ als het op ondernemen aan komt. Ik volg het liefst mijn eigen recept.

7-Laat je niet gek maken. Niet door je vrienden in loondienst, niet door je familie, niet door wie dan ook, nee dus ook niet door collega-ondernemers zoals ik. Familie en vrienden hebben het beste met je voor, maar jouw werk is echt compleet anders dan wat zij doen. Je ziet van hen vrijwel nooit hoe zij hun werk doen. Ben je als ondernemer zichtbaar dan ziet de hele wereld wat jij aan het doen bent. Growing up in public, dat is wat het is. Ik moest daar erg aan wennen. En dat levert soms opmerkelijke reacties op. Waarom heb je dat jasje aan op die foto? Waarom lach je daar niet wat meer? Goh, je vertelt wel veel over je privé zeg. Tja. Mensen vinden van alles van je. Deal er mee. Maar laat je vooral niet gek maken. Daarom is zichtbaar zijn met plezier zo belangrijk. Als het gaat om zichtbaar zijn, doe ik dus alleen de dingen waar ik zelf in ieder geval plezier aan beleef.

8-Zorg voor klanten. Mega open deur, maar zorg dat het (financieel) klopt wat je doet, dat er mensen zijn die jouw product of dienst willen kopen en aantrekkelijk vinden. Lever echte waarde. Zorg dat je er gewoon goed van rond kunt komen. Zo niet, kies dan op tijd voor iets anders. Durf te veranderen. Een bedrijf zonder winst en zonder klanten is een hobby. Als er iets is, waar ik me sterk op gericht heb, was het dat wel in combinatie met doen wat ik leuk vind. Ik wilde een serieuze onderneming en geen ‘bedrijfje’ en daar hoort die zakelijkheid bij. Word geen ondernemer omdat dat zo leuk klinkt op een feestje. Je zult continu voor klanten moeten zorgen en dat ook leuk vinden. Dus als het niks voor je is: niet doen. Wees bloedeerlijk hierover naar jezelf. Ik dacht dat ik ‘zakelijk zijn’ moeilijk zou vinden als oud-ambtenaar, maar ik vind het juist leuk om dat zakelijke ondernemersspel te spelen.

9-Ook daaruit volgend: zorg ongelooflijk goed voor je klanten. Ik ken ondernemers die goed zijn in ‘binnenhalen’ van klanten en als de deal er is hun belangstelling verliezen en op jacht gaan naar de volgende klant. Zo jammer. Als je klant bij jou binnen is, dan begint het pas. Heerlijk, daar doe ik het voor, dan kan ik m’n vak uitoefenen. Behandel je klant met liefde en zorg. Ja, wees klantgericht, maar niet klantgezwicht. Je hoeft niet alles te doen. Wees glashelder over wat je wel en niet kunt en belooft. Stel ook grenzen. En zeg nee wanneer je iets niet in huis hebt. Het verbaast me nog altijd als ondernemers zeggen dat ze alle klanten aannemen die op hun pad komen. Je kunt niet alles, beloof dan ook niet alles. Grenzen stellen vind ik een teken van kwaliteit leveren.

10-Blijf jezelf vernieuwen. Wat acht jaar geleden werkte, hoeft nu helemaal niet meer te werken. Blijf leren. Blijf verlangen. Zonder verlangen bloedt je onderneming en levenslust dood. Onderzoek je eigen overtuigingen als je ergens weerstand voelt. En yes, die weerstand bij mezelf kom ik nog regelmatig tegen. Die had ik bv. ook tegen social media. Maar ik was wel nieuwsgierig en wat blijkt: ik vind ’t nu superleuk. Als je je laat coachen, kies voor de beste leermeesters. Ik laat me altijd coachen omdat ik die spiegel nodig heb. Ha, dat zijn niet altijd de meest comfortabele momenten. Zorg dat ze jou uitdagen, aanscherpen en verder brengen. Zelfkennis is ongelooflijk belangrijk. Net als eerlijk zijn naar jezelf. Houd je niet groot als het even niet gaat en maak jezelf niet klein. Tijdens mijn startfase stond m’n privéleven ineens op z’n kop. Ik lichtte m’n opdrachtgevers in en ze toonden alle begrip, waarom zou je de schijn ophouden? En blijf nieuwsgierig in hoe je jezelf kunt verbeteren zonder dat het ‘een geforceerd moeten’ wordt, want dat leidt soms tot een vorm van zelfhaat (‘ik ben nooit goed genoeg!’). Vergeet nooit dankbaar te zijn voor de stappen die je zet en te voelen dat jij het dan toch allemaal maar even doet.

11-Radical selfcare. Zorg ongelooflijk goed voor jezelf. Vergeet niet te leven, al is je bedrijf je lust en je leven. Stap af en toe bewust uit die bubbel. Het eerste jaar skipte ik al mijn vakanties. Dom. Nu plan ik als eerste mijn reizen in, sterker nog, ik combineer het reizen nu met ondernemen. En het is een verademing om op reis compleet andere mensen tegen te komen dan in het dagelijks leven; ik leer er meer van dan van welke training dan ook. Maar zelfzorg is iets dat je elke dag moet doen. Want het kan nogal een rollercoaster zijn dat ondernemen. Je kunt er 24 uur per dag mee bezig zijn en het is nooit af. Zorg dus goed voor jezelf. Scherm jezelf af van allerlei gedoe en energieverlies. Kies voor rust en ruimte voor jezelf. Niemand anders doet dat voor je.

12-Volg altijd je intuitie. Bij alles. Je intuitie heeft het altijd bij het rechte eind. Je intuitie is je richtingaanwijzer die aangeeft of iets klopt of niet. Je wéét ’t. Die wijsheid heb je gewoon in huis. Je ratio heb je nodig voor daadkracht, voor planning en uitvoering. De keren dat ik toch niet m’n intuïtie volgde, kwam mijn besluit als een boemerang bij me terug. Dan pakte het niet goed uit en was er altijd gedoe. En verder leerde ik: blijf niet hangen in oeverloos nadenken. Doen, handelen vanuit intuïtie is nog altijd beter dan proberen met je hoofd alle scenario’s uit te tekenen. Ervaren boven dooddenken dus.

13-Zorg voor de goede mensen om je heen. Of dat nu gaat om je team of privé. Jij weet zelf heel goed wie dat zijn. Ik werk heel graag alleen (Samenwerken? Nee, dank je wel), maar ik kan niet zonder die kleine kring van mensen om mij heen. Zorg dat er mensen zijn waarbij je kunt afstomen, uithuilen, lachen, je raashoofd met ideeën kunt neerleggen, je successen kunt delen en mensen die het jou allemaal gunnen. De mensen die dat niet kunnen: laat ze gaan. Laat ze in ieder geval niet toe in je binnencirkel. Gaandeweg kan er een kloof ontstaan tussen jou en je ‘oude omgeving’. Zo verloor ik vrienden maar er kwamen ook nieuwe bij. Maak daar zelf keuzes in. Mensen hoeven niet altijd te snappen wat je doet, maar fijne, betrouwbare mensen om je heen die het jou gunnen, die zijn onmisbaar. En dat is pure rijkdom.

Zin in meer frisse verhalen met nadenkvragen over verlangen, kiezen, durven, doen? Zodat jij krachtige keuzes maakt en leeft en werkt op jouw voorwaarden? Meld je aan en ontvang voortaan mijn blogs, podcasts en video’s. Door je aan te melden geef je toestemming je gegevens te verwerken zoals beschreven in het privacy statement.

dit veld niet invullen s.v.p.

Ja, kom maar door